زگیل چیست وعوامل ایجادکننده ی آن کدامند؟؟

از چندی پیش ضایعه ای روی انگشت کوچک پای خود داشتم که فکر می کردم میخچه است ولی چون ناراحتم نمی کرد به آن اهمیت نمی دادم اما مرتب روی آن را با ناخن می کندم از سه هفته پیش متوجه شدم که ضایعه ای مثل همان درکنار ناخن دستم به وجود آمد که مرا مجبور کرد پیش پزشک بروم، نظر پزشک خانوادگی این است که ضایعه مزبور زگیل است لطفاً بفرمایید برای درمان وجلوگیری از زیاد شدن آن چه کنم.
از چندی پیش ضایعه ای روی انگشت کوچک پای خود داشتم که فکر می کردم میخچه است ولی چون ناراحتم نمی کرد به آن اهمیت نمی دادم اما مرتب روی آن را با ناخن می کندم از سه هفته پیش متوجه شدم که ضایعه ای مثل همان درکنار ناخن دستم به وجود آمد که مرا مجبور کرد پیش پزشک بروم، نظر پزشک خانوادگی این است که ضایعه مزبور زگیل است لطفاً بفرمایید برای درمان وجلوگیری از زیاد شدن آن چه کنم.
خانم دکتر، لطفاً بفرمایید زگیل چیست و عامل ایجاد کننده آن کدام است؟
ـ زگیل یک بیماری ویروسی است که عامل ایجاد کننده آن پاپیلوما ویروس انسانی است لازم به توضیح است تاکنون بیش تر از ۷۰ نوع ویروس زگیل شناخته شده که درایجاد زگیل موثرند. برخی از این ویروس ها فقط می توانند پوست را گرفتار کنند و برخی دیگر فقط مخاط ها را (مثل نواحی تناسلی بیرونی و حتی نواحی تناسلی داخلی خانم ها و مخاط چشم و بینی و حلق) گرفتار می کنند و برخی هم پوست و هم مخاط را گرفتار می کنند.
سلول های پوست به دنبال آلوده شدن به ویروس دچار افزایش سرعت در تکثیر و تقسیم سلولی می شود که این افزایش رشد باعث به وجود آمدن توده گوشتی روی سطح پوست و گاهی سطوح مخاطی می شود.
آیا زگیل انواع و اشکال متفاوت دارد و آیا فقط در دست ها و پاها ایجاد می شود؟
ـ بله، زگیل ها انواع مختلفی دارند و نواحی مختلف بدن را گرفتار می کنند. شایع ترین نوع آن ها عبارتند از:
۱) زگیل معمولی که بیش تر در بچه ها دیده می شود تعداد ضایعات این نوع زگیل در بچه ها از یک تا ده ها عدد می رسد ، البته این نوع زگیل در بالغین هم مشاهده می شود ولی تعداد آن ها نسبت به بچه ها کم تر است. در این نوع زگیل ضایعات به صورت برجستگی هایی با سطح خشن و به رنگ مایل به خاکستری دیده می شود که اندازه آن ها می تواند از چند میلی متر تا یک سانتی متر و بزرگ تر مشاهده شود. بیش ترین جاهایی که این نوع زگیل درگیر می کند معمولاً روی پشت دست ها و پشت انگشتان و پاها، روی تنه، پوست سر، صورت، بینی و ... می باشد .
۲) زگیل صاف: این نوع زگیل به صورت ضایعات ۴ ۲ میلی متری به رنگ پوست یا مایل به رنگ صورتی و با سطح کمی برجسته دیده می شود . این نوع زگیل بیش تر در صورت ، گردن، پشت دست ها، مچ دست و زانوها دیده شده که معمولاً در جوان ها بیش تر ظاهر می شود.
۳) زگیل کف پا: این نوع زگیل به صورت نقاط فرو رفته در کف پاها دیده می شوند و گاهی این نقاط به هم پیوسته و سطح بزرگی را به وجود می آورند که اصطلاحاً به آن زگیل موزاییکی گفته می شود.
۴) زگیل های ظریف نوک تیز یا انگشتی: این نوع زگیل به صورت ضایعات مجزا و پایه دار نازک است و معمولاً در صورت وگردن آقایان دیده می شود که با shave کردن صورت زیاد می شوند.
۵) زگیل های تناسلی: این نوع زگیل ها به صورت ضایعات مجزا و یاگل کلمی به هم پیوسته و گاهی به صورت مرطوب و بدبو درنواحی تناسلی خانم ها و آقایان دیده می شوند. این نوع زگیل ها از طریق مقاربت واگیر می یابند.
ویروس زگیل از چه راه هایی به پوست سالم منتقل می شود؟
ـ زگیل نوعی بیماری مسری و واگیر دارد است ولی از آن جا که این ویروس فقط در انسان بیماریزاست لذا انتقال بیماری نیز تنها از انسان به انسان صورت می گیرد. ویروس زگیل در محیط اطراف و روی پوست انسان ها است و زمانی که این ویروس ها محیط مناسب را پیدا کنند وارد پوست شده و ایجاد بیماری می کنند، به عنوان مثال کسانی که کف دست و پاهایشان زیاد عرق می کند و یا کسانی که به صورت مداوم با آب سر و کار دارند بیش تر در معرض ایجاد زگیل می باشند. در واقع اصلی ترین سد دفاعی در مقابل ویروس، پوست است و چنان چه این سد دچار اختلال شود ویروس می تواند سلول های پوستی را آلوده کند رطوبت لچ افتادگی خراشیدگی و زخم های پوستی به ویروس ها اجازه ورود و رد شدن از مانع دفاعی را می دهد.
این ویروس در خارج از بدن انسان در کجاها قرار دارد و آیا حیوانات خاصی می توانند عامل انتقال زگیل باشند؟
ـ این ویروس، بسیار مقاوم است ودر محیط اطراف ما وجود دارد و هروقت شرایط مناسبی پیدا کند شروع به رشد و تکثیر می کند. حیوانات هم دچار زگیل می شوند ولی ویروس آن ها با نوع ویروس انسانی متفاوت است و تاکنون درگزارش های علمی به موردی اشاره نشده که ویروس های حیوانی قادرباشند انسان را گرفتار کنند.
بعد از ایجاد اولین زگیل چه عواملی موجب افزایش تعداد آن ها می شود؟
ـ همان طور که گفته شد مهم ترین عامل برای ازدیاد ضایعات، محیط نمناک است (مانند کسانی که کف پاهایشان بیش تر عرق می کند یا کسانی که بیش تر با آب سرو کار دارند و یا با مواد نمناک کار می کنند) و کسانی که ناخن هایشان را می جوند و هم چنین افرادی که زگیل هایشان را دستکاری می کنند. بیش تر در معرض انتشار این بیماری اند به عبارتی دستکاری کردن زگیل می تواند سبب انتقال ویروس به نواحی اطراف زگیل اول و هم چنین سایر قسمت های بدن شود.
چه عواملی زمینه ساز بروز زگیل می شوند و چه افرادی در معرض گرفتاری هستند؟
ـ از نظر سنی بچه ها و نوجوانان مستعدترین افراد برای زگیل می باشند. اما زگیل های کف پا بیش تر در بالغین دیده می شود. خصوصا در کسانی که بیش تر از استخر و سونا استفاده می کنند چون مرطوب شدن پوست کف پا ورود ویروس را آسان تر می کند.
از نظر شغلی کسانی که دارای حرفه هایی هستند که مرطوب یا زخمی شدن پوست در آن ها شایع تر است بیش تر در معرض این بیماری هستند. کارکنان استخرها، حمام ها، قصاب ها، مکانیک ها در معرض خطر بیش تری اند.
هم چنین کسانی که به دلایلی وضعیت ایمنی خوبی ندارند مثل بیماران مبتلا به ایدز و یا کسانی که داروهای ضعیف کننده سیستم ایمنی مصرف می کنند شانس بیش تری جهت ابتلا دارند.
روش درمان زگیل به چه صورت است؟
ـ با توجه به این که زگیل انواع مختلف دارد و نقاط مختلف پوست ومخاط ها را گرفتار می کند و هم چنین بسته به تعداد ضایعات در نقاط مختلف بدن، درمان های متفاوتی برای زگیل وجود دارد. البته لازم به تاکید است که هیچ کدام از روش های درمانی، پاسخ ۱۰۰ درصد نمی دهند و احتمال عود زگیل حتی با کلیه روش های درمانی وجود دارد.
برای درمان زگیل معمولی که بیش تر پشت دست ها و پاها دیده می شوند و یا زگیل های کف پا می توان از روش های زیر استفاده کرد:
۱) استفاده از محلول ها و یا پمادها و چسب های ضد زگیل
۲) کرایوتراپی یا فریز کردن ضایعات
۳) سوزاندن ضایعات
۴) لیزر کردن ضایعات
۵) استفاده از مواد سوزاننده
۶) تزریق آمپول بلئومایسین برای فرم های مقاوم و بزرگ کف پا.
آیا امکان عود زگیل بعد از درمان آن وجود دارد و آیا یک بار ابتلا به آن مصونیت می دهد؟
ـ زگیل به صورت کامل مصونیت نمی دهد چون همان طور که ذکر شد بیش از ۷۰ نوع ویروس می توانند در ایجاد زگیل دخیل باشند و علاوه بر آن به دنبال هر نوع درمان احتمال عود مجدد نیز وجود دارد.
توصیه شما برای پیش گیری از ابتلا به زگیل چیست؟
۱) به طور دایم و مرتب باید بهداشت شخصی را رعایت کرد.
۲) به هیچ وجه از وسایل شخصی دیگران نباید استفاده کرد.( مانند حوله ، کفش، جورا، وسایل ریش تراش وغیره)
۳) تا حد ممکن کف دست هاو پاها را باید خشک نگه داشت.
۴) در استخرها و سونا حتا از دمپایی شخصی استفاده شود.
۵) از بی بند و باری های جنسی پرهیز کنید.
۶) هر چه سریع تر نسبت به درمان ضایعات اقدام شود.
۷) کسانی که زگیل دارند باید حتماً پی گیری های مداوم داشته باشند و مخصوصاً در مورد خانم هایی که مبتلا به زگیل تناسلی هستند توصیه می شود که پس از درمان زگیل هر ۶ ماه یک بار به پزشک متخصص زنان خود مراجعه نمایند و تست پاپ اسمیر انجام دهند. چون احتمال دارد خانم هایی که زگیل تناسلی پیدا کردند پس از ۲۰ ۵ سال دچار سرطان دهانه رحم شوند.
برای جلوگیری از افزایش تعداد زگیل چه توصیه ای دارید؟
برای جلوگیری از افزایش زگیل درمان به موقع بسیار کمک کننده است . هم چنین رعایت موارد ذکر شده در پیش گیری از ایجاد زگیل می تواند تا حد زیادی از افزایش زگیل جلوگیری نماید.
توصیه ی شما به این خواننده ی عزیز چیست؟
ـ زگیل یک بیماری ویروسی واگیر دار است و هنگامی که شخصی مبتلا به زگیل شود باید حتما ضایعه هر چه زودتر درمان شود به سبب واگیر دار بودن زگیل، نه تنها ممکن است تعداد ضایعات روی بدن شخص زیاد شود بلکه برای اطرافیان هم ممکن است واگیردار باشد. علاوه بر درمان زگیل، خشک نگه داشتن پوست و رعایت بهداشت شخصی، عدم استفاده از وسایل دیگران و هم چنین ندادن وسایل شخصی خود به دیگران هم از اهمیت به سزایی برخوردار هستند. چنان که این افراد نکات ذکر شده را رعایت کنند تا حد بسیار زیادی مانع از گسترش و واگیری زگیل می شوند.
بنابراین لازم است به طور کلی بهداشت را رعایت کرده و از وسایل شخصی دیگران استفاده نکنند. تا حد امکان پوست خود را خشک نگه دارند. ازجویدن ناخن های خود خودداری کنند. از دست کاری زگیل خودداری کنند و از محیط های نمناک دوری کنند. به یاد داشته باشید که درمان به موقع ضایعات زگیل باعث پیش گیری از بیماری و یا جلوگیری از انتشار زگیل می شود.

 

دکتر مریم اخیانی